Uzmanlar, sosyal medya bağımlılığının ülkemizde de ciddi boyutlara ulaştığını belirtiyor. Üstelik yüksek dozda kullanımla birlikte insanlar bu ortamda daha fazla görünür olmak ve daha fazla beğenilmek için de çaba harcıyor. Dolayısıyla ‘like’ yani ‘beğeni alma’ takıntısı da giderek artıyor. Psikolog Tuana Nur Yazıcılar, sosyal medyada beğeni alma arzusunun altında yatan sebepleri ve yarattığı sorunları şöyle açıkladı:
Tuana Nur Yazıcılar
“Değer görüyorum” hissi yaratıyor
Çoğu kişi için “like” almak yani “beğeni” tuşuna basılmış olması “beni seviyorlar”, “beğeniyorlar”, “takdir ediyorlar” anlamını taşıyor. Dolayısıyla bu ortamda daha fazla beğenilmek için de kişi kendi gerçekliğinden uzaklaşıp, sahte bir dünya kuruyor. Yani ulaşamadığı hayatı sanal ortamda yaratmaya çalışıyor. Böyle bir senaryoda kişi kendi mükemmel algısına göre bir profil yaratabiliyor. Beğenilme amacıyla yapılan paylaşımlar, kişinin gerçekliği ile olmak istediği kişi arasında farklılıklar oluşturuyor ve gerçek dışı bir hal alıyor. Sevilme ve kabul edilme ihtiyacından doğan beğenilme arzusu sebebiyle, insanlar tarafından beğenilmenin daha da önemli hale geldiği, bu nedenle kişilerin mükemmel bir hayat ve benlik imajı sunma ihtiyacı hissettikleri görülüyor. Ayrıca kişi uzun süre paylaşım yapmadığında takipçi sayısının azalacağı ve beğenilerinin düşeceği kaygısını da yaşayabiliyor. Böyle bir durumda geri kaldığını hissedip, zamanla sosyal medyaya bağımlı hale gelebiliyor.
Filtre hileleri kullanılıyor
Sosyal medyanın bir diğer tehlikesi oluşturulan güzellik algısıdır. Bu durum kişilerde yetersizlik duygusu, beğenilmeme ve özgüvensizliğe neden olabiliyor. Kişi, bu duyguları ortadan kaldırıp, göz önünde olmak, ilgi çekmek, kendini değerli hissetmek ve beğenilmek için filtreler kullanarak paylaşımlar yapıyor ve hatta daha da ileri giderek estetik operasyonlara başvurabiliyor. Yani kişi sosyal medyada nasıl görünmek istiyorsa ona göre kendisini sergileme eğilimine giriyor. Gün geçtikçe bu durum kontrol edilemez bir hale gelebiliyor ve tehlike oluşturabiliyor. Kadınlarda estetik kaygıların, beğenilme arzusunun ve mükemmele ulaşma isteğinin erkeklere göre daha fazla karşılaşıldığı belirtiliyor.
Beğenilmemek yetersizlik duygusuna yol açıyor
Sosyal medyada beğenilmediğini ve kabul görmediğini hisseden bir kişi yetersizlik duygusu, özgüven eksikliği, depresif duygudurum yaşayabiliyor. Özellikle ergenlik çağı beğenilme ve görülme ihtiyacının en yoğun hissedildiği dönemlerden biri oluyor. Ergen bir gencin akranları tarafından beğenilmesi ve kabul edilmesi, kendisini olduğu gibi yansıtmaktan daha önemli bir özellik olarak görülüyor. Sosyal medya kullanımının zaman geçtikçe artması, beğenilme arzusunu artırıyor. Beğenilmeme düşüncesi, özellikle ergenlik çağındaki kızlarda yoğun depresif problemlerin ortaya çıkmasına neden olabiliyor.
Sahte mutluluklar ön plana çıkıyor
Kişilerin mutlu görünmek konusunda da oldukça çaba sarf ettiği ve dışarıdan mükemmel ve mutlu görünüyor olmanın gerçeği yansıtmasa bile kişiye kendini iyi hissettirdiği ortaya çıkıyor. Kişiler hayatlarının olumlu ve takdir edilecek yanlarını yansıtırken, olumsuz ve istenmeyen kısımlarını dışarda tutuyor.
Takipçi sayısının artması riskli
Takipçi sayısını giderek daha fazla önemsemeye başlayan kişi zamanla görünür olma duygusunun vermiş olduğu hazla birlikte bu sayıyı yükseltmek için daha çok çaba göstermeye başlayabiliyor. Bu durum sosyal medya bağımlılığı açısından risk taşımakla birlikte kişi daha çok beğenilen ve takip edilen profilleri izleyerek kendi kişiliğinden uzaklaşabiliyor.
Olmazsa olmazlardan biri: Konum paylaşımı
Günümüzde beğenilme ve görülme arzusu arttıkça kişiler gittikleri yerleri, yedikleri yemekleri bulundukları ortamları paylaşmadıklarında sanki hiç orada bulunmamış hissine kapılabiliyor.
Ne zaman psikolojik destek gerekir?
Beğeni arzusu kişinin sosyal ortamdan uzaklaşarak sanal ortamdaki ilişkilerini önemsemesine ve vaktinin tümünü orada geçirmeye başlamasına neden olabiliyor. Bu durum sosyal medya bağımlılığı açısından risk taşımaktadır. Kişi sürekli olarak yapacağı paylaşımları, takipçi ve beğeni sayısını düşünüp; takip ve beğeni sayısı düştüğünde kendini mutsuz hissediyor ve kaygılanıyorsa, o zaman yetersizlik duygusu ve sosyal medya bağımlılığı açısından müdahale edilmesi gereken bir durum söz konusu olabiliyor. Kişinin psikolog desteği alması gerekebiliyor.
