‘Sağlık çalışanları şiddetin birinci tanığı’

Hande Atılgan – Cinsel Sıhhat ve Üreme Sıhhati Hakları Platformu (CİSÜ) Kadın+ Sıhhati Çalışma Kümesi tarafından hazırlanan “Şiddetin Bayan Sıhhatine Etkileri” bilgi notunda, şiddete maruz bırakılan bayanların sıhhat hizmetine erişimindeki kahırlar ortaya konuldu. Bayanın üzerinde hakimiyet kurmak için uygulanan her türlü fizikî, ruhsal, cinsel, ekonomik ve dijital şiddetin en temel sonuçlarından birinin sıhhat üzerinden görüldüğü kaydedilen çalışmada, sağlıkçıların şiddetin birinci şahidi olduğuna işaret edildi. Çalışmada, “Sağlık sistemi içinde talep ettikleri hizmeti alamayan bayanlar onay ve dayanak bulabilmek için sıhhat meselelerini aile ve yakın etraf içinde, eş akraba, arkadaş dayanağıyla çözmeye mecbur edilmektedirler. Bayanlar, mesken içi şiddetle gayret ederken tıpkı vakitte sıhhatlerini korumak için de sıhhat sistemi içinde bir gayret vermek zorunda kalmaktadırlar. Bayanların birçoğunun sokağa çıkabilmeleri için tek imkan sıhhat kurumu ziyareti olabilmektedir. Bu nedenle sıhhat çalışanları, sıklıkla, bir bayanın erkek şiddetine maruz bırakıldığını birinci fark eden şahıslar olurlar” sözleri kaydedilirken, şu tespitler yapıldı:

‘Motivasyonu düşük’

“Sağlık Bakanlığı’nın Aile Sıhhati Merkezleri’ne ‘aile içi şiddet sorgulaması’ ismi altında verdiği form doldurularak bildirim yapılması yönetmelikle zarurî kılınmıştır lakin bu sorgulama çoğunlukla detaylı biçimde yapılmamaktadır. Sıhhati için müracaatta bulunan bayanın şiddete maruz bırakıldığı öğrenildikten sonra ilgili yerlere bildirim yapılsa da sorumlu üniteler tarafından süratli ve faal süreçler yapılmadığında dayanak kesintiye uğramaktadır. Bu bildirimleri yapan sıhhat çalışanlarının bir değişim yaratmadıklarını görmeleri motivasyonlarını düşürmektedir. Tecrübelere dayanarak birçok sıhhat çalışanı bu formları doldurmakta isteksiz davranmakta, bildirim süreçlerini yapmamaktadırlar ve bunun sonucunda bayanlar şiddet ortamlarına geri dönmektedirler. Devlet şiddetle ilgili akut isimli ve tıbbi dayanak vermektedir fakat şiddetin uzun vadeli tesirleriyle ilgili izlem yapacak, psikososyal ve tıbbi bakım sağlayacak bir sistem kurulmuş değildir.”

Şiddetin belirtileri

Psikolojik şiddet:

Depresyon, duygusal badire, uyku ve yeme bozuklukları, kendine ziyan verme yahut intihar teşebbüsleri, alkol yahut uyuşturucu bağımlılığı problemleri.

Fiziksel şiddet:

Sakatlanma, morluk ve yaralanmalar, baş ağrısı, kas ağrı ve sızıları üzere kronik zahmetler, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar ve sistemsiz vajinal kanama, ağrılı
adet görme, cinsel fonksiyon bozukluğu ve bayan üreme organlarında enfeksiyon üzere jinekolojik rahatsızlıklar.